Η διαδρομή του αγώνα ορεινού τρεξίματος ANCIENT MYCENAEAN TRAIL RUN | 23Κ Μυκήνες-Τενέα, διασχίζει τα χωριά Στεφάνι, Αγιονόρι, Κλένια και Χιλιομόδι Κορινθίας.

Παρακάτω σας έχουμε μαζέψει πληροφορίες για αυτά τα χωριά τις οποίες σας παραθέτουμε με τη σειρά που θα τα συναντήσετε στη διαδρομή.

Στεφάνι

IMG_8876 copy
Το Στεφάνι με φόντο τον ορεινό όγκο της Ψηλή Ράχης (1.079μ.)

Το Στεφάνι είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στη βουνοπλαγιά του Τραχωνίου, που βρίσκεται στην οροσειρά του Ομηρικού Τρητού στα σημερινά σύνορα της Κορινθίας με την Αργολίδα. Δεσπόζει σε υψόμετρο 830 μ. στις παρυφές μικρής, εύφορης κοιλάδας και αγναντεύει το Ναύπλιο, τα γαλάζια νερά του Αργοσαρωνικού καθώς και τις οροσειρές της Πελοποννήσου, από τον Αραχναίο, στον Πάρνωνα, και από τον Ταΰγετο ως τη Ζήρεια. Αποτελεί το ορεινότερο χωριό του δήμου Κορινθίων.

Τα κτήματα του Στεφανίου φτάνουν ως τις Μυκήνες και έτσι το μεγαλύτερο μέρος του διατηρημένου δικτύου των αρχαίων μυκηναϊκών δρόμων βρίσκεται στη περιφέρεια του χωριού. Δεν είναι ίσως τυχαία η τοπική παράδοση που θέλει τους Στεφανιώτες να είναι απόγονοι των αρχαίων Μυκηναίων. Στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού, η ορεινή περιοχή ΒΑ των Μυκηνών αποτέλεσε κτηνοτροφική περιοχή που προμήθευε την πολύτιμη πρώτη ύλη για τα ξακουστά υφαντά των Μυκηναίων που αντάλλαζαν στα διάφορα λιμάνια της Μεσογείου με χαλκό, χρυσό και ελεφαντόδοντο. Στην Ομήρου Οδύσσεια γίνεται άλλωστε λόγος για την «Ευστέφανος Μυκήνη», τη Μυκήνη με το όμορφο Στεφάνι….

Το χωριό ιδρύθηκε στη σημερινή του θέση στα τελευταία χρόνια της Φραγκοκρατίας και η τοποθεσία του είναι δυσπρόσιτη και καλά προφυλαγμένη ανάμεσα στα ορεινά τμήματα που σχηματίζουν τα περίφημα και ιστορικά στενά των Δερβενακίων και της Κλεισούρας του Αγιονορίου (Κοντοπορεία), που συνδέουν την Κορινθία με το εσωτερικό της Πελοποννήσου από τα χρόνια της Αρχαιότητας. Το χωριό άκμαζε επί Τουρκοκρατίας και μαζί με το γειτονικό Αγιονόρι αποτέλεσαν το δεύτερο πληθυσμιακό κέντρο της Κορινθίας μετά τα Τρίκαλα.

Τον Ιούλιο του 1822 μετά την κάθοδο της στρατιάς του Μαχμούτ Πασά Δράμαλη για την καταστολή  της Επανάστασης και την επέλαση της στο κάμπο του Άργους, στρατοπέδευσαν στο Στεφάνι οι γνωστοί οπλαρχηγοί Νικηταράς και Παπαφλέσσας μαζί με 800 περίπου άνδρες εν αναμονή των εντολών του Κολοκοτρώνη από τα Δερβενάκια. Και αν στις 26 Ιουλίου, σύσσωμες οι ελληνικές δυνάμεις αντιμετώπισαν τον εχθρό στα στενά των Δερβενακίων και του Αγίου Σώστη, το βάρος της αναμέτρησης που ακολούθησε δύο μέρες αργότερα όταν ο Δράμαλης επιχείρησε να σπάσει το κλοιό των Ελλήνων για να περάσει στη Κόρινθο μέσω της Κλεισούρας του Αγιονορίου, το επωμίσθηκαν αποκλειστικά οι δυνάμεις του Νικηταρά και των Φλεσσαίων. Στα υψώματα του Στεφανίου συντελέστηκε η φονικότερη για τους Έλληνες μάχη αυτού του τριημέρου μεταξύ των λιγοστών δυνάμεων του Νικηταρά και της εναπομείναντος στρατιάς του Δράμαλη, η οποία κατέληξε ωστόσο στη συντριβή της τελευταίας όταν στο στενό πέρασμα της Κλεισούρας του Αγιονορίου βρέθηκε ανάμεσα στα πυρά του Νικηταρά και των Φλεσσαίων, οι οποίοι είχαν πιάσει νωρίτερα το Αγιονόρι.

Στο Στεφάνι σώζονται σημαντικά βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία που παραπέμπουν στην μακραίωνη χριστιανική ιστορία της περιοχής. Τα δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και αγιογράφησης στο Στεφάνι εκφράζουν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής στην περίοδο κυρίως της Τουρκοκρατίας. Από αυτά διατηρούνται σήμερα και έχουν κηρυχθεί διατηρητέα μνημεία λόγω τις ιστορικής σημασίας και αξίας τους:

-Ο καθολικός ναός της Παλαιάς Μονής Παμμέγιστου Ταξιάρχη Μιχαήλ με τοιχογραφίες του Θεοδοσίου Κακαβά του 1565 μ.Χ που βρίσκεται σε βαθιά, δύσβατη χαράδρα.

-Ο παλιός ενοριακός ναός αφιερωμένος στη Κοίμηση της Θεοτόκου με τοιχογραφίες του ιερέα Ιωάννη Ρίτζη του 1694 μ.Χ.

-Η μονόκλιτη θολοσκέπαστη δρομική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου με τοιχογραφίες του 16ου -17ου αιώνα.

Η ιστορική Μονή Στεφανίου αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο συνεχίζει εδώ και αιώνες την μοναστική παράδοση του τόπου.

IMG_6017-FB
Το Αστεροσκοπείο Στεφανίου

Σε λόφο δυτικά του χωριού υψώνεται το παγκόσμιας εμβέλειας Αστεροσκοπείο Στεφανίου (Stephanion Observatory) που επί τέσσερις δεκαετίες αξιοποιούνταν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, διαγράφοντας  μια σπουδαία πορεία στο διεθνή επιστημονικό κόσμο, και ειδικότερα στην παρακολούθηση μεταβλητών αστέρων, όπου το τηλεσκόπιο του Στεφανίου θεωρήθηκε  το κορυφαίο ερευνητικό όργανο του κόσμου. Πρόκειται για το πρώτο σύγχρονο αστεροσκοπείο της Ελλάδας. Η τοποθεσία του αστεροσκοπείου επιλέχθηκε το 1964 από ομάδα Ολλανδών αστρονόμων και φιλοξένησε τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ένα σταθμό παρακολούθησης τεχνιτών δορυφόρων του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Μελετών (CNES), ένα τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου του Αμβούργου καθώς και ένα τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου της Ουτρέχτης που αποτέλεσε το κύριο ερευνητικό όργανο του Ολλανδικού Αστρονομικού Σταθμού που ήταν γνωστό ως «Netherlands European Southern Observing Station». Το τηλεσκόπιο των 30 ιντσών που εγκαταστάθηκε από το Α.Π.Θ στο Στεφάνι το 1971 ήταν το πρώτο σύγχρονο τηλεσκόπιο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα της εποχής του στην Ευρώπη.

Το 2013, το Αστεροσκοπείο Στεφανίου περιήλθε  στον Δήμο Κορινθίων και μετατρέπεται σήμερα σε ένα λαϊκό κέντρο διάδοσης της επιστήμης της Αστρονομίας.

Στο Στεφάνι θα βρείτε δείγματα της λαϊκής αρχιτεκτονικής, όπως πέτρινα σπίτια, νερόμυλους και βρύσες, καθώς και έναν αμέτρητο αριθμό παμπάλαιων ξερολιθιών στις πλαγιές που συνθέτουν τον χαρακτήρα του τοπίου.

Στο Στεφάνι λειτουργούν επίσης οι ταβέρνες «Η Βελανιδιά» και » Ο Μπαλάφας», τις οποίες συνιστούμε ανεπιφύλακτα για «ανεφοδιασμό».

Σήμερα το Στεφάνι αριθμεί περίπου 250 μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια της ελιάς. Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στεφανίου Κορινθίας που είναι συνδιοργανωτής του ANCIENT MYCENAEAN TRAIL RUN και οι εθελοντές του επανδρώνουν τους τρεις πρώτους σταθμούς ανεφοδιασμού του αγώνα ΣΤΑΝ 1- Παγώνα |4,5 Κ, ΣΤΑΝ 2-Κολόντερο |Κ7 και τον κεντρικό ΣΤΑΝ 3 – Στεφάνι στο 12ο χιλιόμετρο της διαδρομής.

Αγιονόρι

IMG_8017 copy
Το Αγιονόρι με το μεσαιωνικό του κάστρο

Το Αγιονόρι βρίσκεται περίπου 4 χλμ. δυτικά του Στεφανίου στη νότια πλαγιά ενός κωνικού βουνού με το χαρακτηριστικό μεσαιωνικό φρούριο στη κορυφή του που δεσπόζει πάνω από την ομώνυμη «Κλεισούρα» στα μέσα περίπου της αρχαίας Κοντοπορείας, της ανατολικότερης δηλαδή οδού που οδηγούσε από τον Ισθμό στο εσωτερικό της Πελοποννήσου. Πρόκειται για έναν σημαντικό μεσαιωνικό οικισμό που συναντάται στις πηγές με τα ονόματα Ενόριον και Άγιον Όρος.

Πιστεύεται ότι στο ορεινό σημείο αυτό μετοίκησαν οι κάτοικοι της πεδινής Αρχαίας Τενέας, στρατηγικού οικισμού που βρισκόταν πάνω στη Κοντοπορεία  στην βόρεια έξοδο της κλεισούρας και η σπουδαιότητα του οποίου αυξήθηκε μετά την εξασθένηση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με τις επιδρομές των Γότθων στα τέλη του 4ου αιώνα αλλά κυρίως με τις αβαροσλαβικές επιδρομές του 6ου αιώνα, ο τοπικός πληθυσμός αναγκάστηκε να αναζητήσει  ασφαλέστερο καταφύγιο στα ορεινά.

Κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο (7ος-9ος αιώνας) η Κοντοπορεία αποτέλεσε το βασικότερο άξονα επικοινωνίας ανάμεσα στους οχυρωμένους οικισμούς –κάστρα του Ακροκόρινθου του Άργους και της Αργοναυπλίας.

Τον 10ο αιώνα εγκαταστάθηκε στο Αγιονόρι (τότε Ενόριον) ο περιβόητος προσηλυτιστής Νίκων ο Μετανοείτε. Την ίδια εποχή φαίνεται να δημιουργήθηκε στην κορυφή του κωνικού βουνού μικρή μοναστική πολιτεία που εξελίχθηκε σε σημαντικό οικισμό που άκμαζε το 11-12ο μ.Χ αιώνα και ως τον ερχομό των Φράγκων. Τα θεμέλια συνολικά δώδεκα ναών, ανάμεσα τους και καθολικών μοναστηριών, έχουν εντοπιστεί γύρω από το φρούριο.

Με την εισβολή των Φράγκων το Αγιονόρι έπεσε σε παρακμή , ενώ οι μοναστικές κοινότητες αναζήτησαν καταφύγιο σε πιο δύσβατες περιοχές μακριά από την Κοντοπορεία οδό ιδρύοντας νέα μοναστήρια (Παναγία Φανερωμένης και Παμμέγιστου Ταξιάρχη Μιχαήλ στο Στεφάνι) . Το φρούριο στη σημερινή του πολυγωνική μορφή διαμορφώθηκε το 1377-1450.  Το 2015 το φρούριο του Αγιονορίου αποκαταστάθηκε.

Kastro Aghionoiou.jpg
Το Κάστρο του Αγιονορίου

Όπως αναφέραμε παραπάρω, το Αγιονόρι είναι κυρίως γνωστό από την μάχη της Κλεισούρας του Αγιονορίου που συντελέστηκε στις 28 Ιουλίου 1822 και η οποία σφράγισε τη τύχη της εκστρατείας του Δράμαλη και συνέβαλε καταλυτικά στη θετική έκβαση της Επανάστασης.

Το Αγιονόρι διασώζει σημαντικά δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και αγιογράφησης όπως:

-Ο σταυρεπίστεγος ναός των Αγίων Αναργύρων, κτίσμα του 1323 με υπολείμματα σημαντικού τοιχογραφικού διακόσμου.

-Ο καθεδρικός κεντρικός ναός του χωριού, μονόχωρος με τρούλο, συνεπτυγμένος σταυροειδής με τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τις αρχές του 18ου αιώνα και αποδίδονται να είναι έργο του ιερέα Ιωάννη Ρίτζη που ζωγράφισε το 1694 στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Στεφάνι.

-Ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Αθανασίου, μονόχωρη καμαροσκέπαστη βασιλική, ξαναχτισμένη, με υπολείμματα γραπτού διακόσμου στο χώρο του Ιερού Βήματος και τοιχογραφίες των συλλειτουργούντων ιεράρχων, έργο πιθανώς του 17ου αιώνα

Μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, το Αγιονόρι εγκαταλείφθηκε από το 2/3 του πληθυσμού του υπέρ του νεοϊδρυόμενου Χιλιομοδίου και η Μονή Φανερωμένης προσαρτήθηκε στη κοινότητα Χιλιομοδίου.

Σήμερα το Αγιονόρι αριθμεί 150 περίπου μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία.

Πόλο έλξης του χωριού αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια η ταβέρνα του Βασίλη Βασίλα (ο ιδανικός σταθμός ανεφοδιασμού για μετά τον αγώνα…) .

Η διαδρομή του αγώνα περνάει έξω από το χωριό. Είναι το χωριό που θα δείτε στην απέναντι πλαγιά της Κλεισούρας καθώς η διαδρομή ανηφορίζει προς το ύψωμα Νυφίτσα.

Κλένια

IMG_8424 copy
Η Κλένια με φόντο τη χιονισμένη Ζήρεια

Η Κλένια βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του όρους Νυφίτσα στην έξοδο της Κλεισούρας του Αγιονορίου σε υψόμετρο 350 μ.

Σε υψόμετρο 650 μ. περίπου 1,5 χλμ. ανατολικά του χωριού βρίσκεται το σπήλαιο της Κλένιας και βάση ευρημάτων η ανθρώπινη παρουσία στο σπήλαιο χρονολογείται από τη νεολιθική ως τη ρωμαϊκή εποχή. Πρόκειται για ιερό, ίσως το πιο ενδιαφέρον σε σπηλιά, της αρχαίας Κορίνθου.

Η προέλευση του ονόματος δεν είναι με βεβαιότητα γνωστή. Εικάζεται ότι πρόκειται για σλάβικη παραφθορά του ονόματος των Κλεωνών, της αρχαίας πόλης της οποίας τα ερείπια σώζονται σε απόσταση 8 χλμ. περίπου ΒΔ της Κλένιας κοντά στο σημερινό Κοντόσταυλο.

Η Κλένια έχει όμως συνδεθεί με την αρχαία πόλη της Τενέας, αρχαιολογικά ίχνη της οποίας εκτείνονται από την Πάνω Κλένια ως το Χιλιομόδι. Το 2010 η Κλένια έγινε γνωστή για τους δίδυμους Κούρους που κατασχέθηκαν στα χέρια αρχαιοκάπηλων. Πρόκειται για αγάλματα που κατασκευάστηκαν στο 530-520 π.Χ. από παριανό μάρμαρο και αποτελούν το μοναδικό αρχαϊκό επιτύμβιο σύνταγμα αγαλμάτων στο ελλαδικό χώρο. Από τότε, η ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα καθώς και ένα εκτεταμένο νεκροταφείο.

Η Κλένια αναφέρεται για πρώτη φορά σε επιστολή του Πάπα Ιννοκεντίου Γ’ προς τον πρώτο Λατίνο αρχιεπίσκοπο της Κορίνθου, του έτους 1212 με το όνομα Clenna. Η ακριβής θέση του μεσαιωνικού οικισμού  πρέπει να εντοπίζεται δυτικά του σημερινού χωριού, στη θέση «Άγιος Νικόλαος» όπου υπάρχουν ίχνη θεμελίων, θραύσματα αγγείων και ο ομώνυμος σταυρεπίστεγος ναός του 13ου αιώνα.

Aghios Nikolaos Klenia
Ο Άγιος Νικόλαος του 13ου αιώνα αγναντεύει τις κορυφές της Ζήρειας

Επί Τουρκοκρατίας ο κόσμος μετακινήθηκε σε ορεινότερη περιοχή και συγκεκριμένα στη θέση «Πάνω Κλένια», στην απόκρημνη ανατολική πλευρά της Νυφίτσας, κοντά στην είσοδο της Κλεισούρας του Αγιονορίου, ενώ οι Τούρκοι τσιφλικάδες κατέλαβαν τα πεδινά. Κατά τη διάρκεια της Β’ Ενετοκρατίας και επειδή οι κάτοικοι στη περιοχή ήταν λίγοι, όπως σε ολόκληρη τη Πελοπόννησο, οι Βενετοί έλαβαν εποικιστικά μέτρα και εγκατέστησαν χαμηλότερα, κάτω από τη πηγή στη θέση «Πλάτανος» που αποτελεί μέχρι σήμερα η κύρια πηγή πόσιμου νερού του χωριού και όπου βρίσκεται το σημερινό χωριό, δεκάδες οικογένειες από τα Χανιά της Κρήτης. Με την ανακατάληψη της Πελοποννήσου από τους Τούρκους, οι έποικοι αυτοί αποσύρθηκαν.

Στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, η θέση του χωριού πάνω από το δρόμο που οδηγούσε προς την Αργεία το καθιστούσε βάση για τον έλεγχο του δρόμου και γι΄αυτό το σκοπό οι Έλληνες κατασκεύασαν ταμπούρι στη κορυφή πάνω από το χωριό.  Μετά τη καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια και στο Στεφάνι-Αγιονόρι το τριήμερο 26-28.7.1822, τα υπολείμματα του στρατού του στη Κόρινθο ζητούσαν απεγνωσμένα διέξοδο προς όλες τις κατευθύνσεις. Μεγάλη στρατιά επί του ικανού Ντελή Αχμέτ, προσπάθησε να καταλάβει τη Κλένια, με σκοπό να εξασφαλίσει τη δίοδο προς Ναύπλιο. Οι Τούρκοι νίκησαν τους Έλληνες και κατέλαβαν το χωριό, απωθώντας τη φρουρά στο κάστρο του Αγιονορίου. Όμως, τη κρίσιμη στιγμή έφτασε η πολυάριθμη φρουρά του Αγίου Βασιλείου που φύλαγε το στενό του Αγίου Σώστη και η οποία κατόρθωσε να καταλάβει την εκκλησία της Παναγίας Μουσκουφίτσας και το ταμπούρι στη κορυφή του χωριού και τελικά να απωθήσει τους Τούρκους από το χωριό. Η μάχη της Κλένιας συνέβαλε έτσι στη περεταίρω εξασθένηση και τελική διάλυση της στρατιάς του Δράμαλη.

Τα σημαντικά βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Κλένιας είναι:

-Ο μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός του Αγίου Νικολάου, κτίσμα του 13ου αιώνα με υπολείμματα σημαντικών τοιχογραφιών

-Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Παντελεήμονα, μονόκλιτη βασιλική, με τοιχογραφίες του 1593 δια χειρός Μαρίνου και Δημητρίου Κακαβά. Ο ναός αυτός ήταν αρχικά  αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο και υπήρξε καθολικός ναός ομώνυμης μονής.

-Η Παναγία Μουσκουφίτσα σε γωνιόλιθο της οποία είναι χαραγμένη η χρονολογία 1800 και η οποία είναι ο μόνος ναός της Πάνω Κλένιας

Σήμερα το χωριό αριθμεί περίπου 850 κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς και του βερίκοκου.

Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κλένιας «Ο Άγιος Παντελεήμων» που είναι αρωγός του ANCIENT MYCENAEAN TRAIL RUN και οι εθελοντές του επανδρώνουν τον τελευταίο Σταθμό Ανεφοδιασμού «ΣΤΑΝ-5 Πλάτανος Κλένια» στο 19,5ο χλμ της διαδρομής, ενώ ρυθμίζουν και την κίνηση στα περάσματα ασφάλτου στη κεντρική πλατεία του χωριού.

Χιλιομόδι

100_0890-FB.jpg
Η πεδιάδα της Τενεάτιδας. Στο βάθος το Χιλομόδι

Το τοπωνύμιο θεωρείται βυζαντινό και είναι κατάλοιπο της εποχής που χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης βάρους (κυρίως δημητριακών) το ρωμαϊκό μόδιο, χωρητικότητας περίπου 12 οκάδων. Ήταν επίσης μονάδα μέτρησης επιφάνειας, και ένα μόδιο γης θεωρείτο η έκταση που μπορούσε να σπαρθεί με ένα μόδιο σιταριού. Συνεπώς τα χίλια μόδια είχαν την έννοια της μεγάλης απροσδιόριστης έκτασης.

Ο οικισμός του Χιλιομοδίου έκανε την εμφάνιση του στο δρόμο μεταξύ Κορίνθου και Δερβενακίων κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, όταν οι Τούρκοι έπαψαν να είναι οι μόνοι ιδιοκτήτες των πλούσιων και μεγάλων κτημάτων στα πεδινά. Η πεδιάδα της Τενεάτιδας είχε περιέλθει στην ιδιοκτησία της  Μονής Παναγίας Φανερωμένης που βρισκόταν σε ορεινή θέση ανατολικά της Κλεισούρας του Αγιονορίου με εξαιρετική εποπτεία της γύρω περιοχής και θέα μέχρι τον Ακροκόρινθο. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες και πλουσιότερες μονές της Κορινθίας επί Τουρκοκρατίας. Τα κατάλοιπα της παλαιάς μονής σώζονται σήμερα αναστηλωμένα και ο καθολικός ναός που είναι κτίσμα του 13ου αιώνα φέρει πλούσιο τοιχογραφικό διάκοσμο.

Από το 1837 και μετά ως το τέλος του 19ου αιώνα, ο πληθυσμός του Χιλιομοδίου αυξήθηκε ραγδαία με την κάθοδο κατοίκων των γύρω χωριών, κυρίως των κατοίκων του Αγιονορίου, το οποίο εγκαταλείφθηκε από τα 2/3 του πληθυσμού του. Το Χιλιομόδι αποτέλεσε πρωτεύουσα του Δήμου Κλεωνών από το 1840-1912, από το 1912-1998 Κοινότητα και από το 1999 και μετά έδρα του Δήμου Τενέας.

Το 1886 εγκαινιάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα-Ναυπλίου στην οποία το Χιλιομόδι αποτέλεσε ενδιάμεσος σταθμός. Ήταν ορόσημο για όλη την περιοχή και έδωσε μεγάλη ώθηση στο εμπόριο. Το Χιλιομόδι αναπτύχθηκε ραγδαία και εξελίχθηκε στο εμπορικό κέντρο της περιοχής.

Το 1896, η ανδρώα αδελφότητα της Μονής Φανερωμένης εγκατέλειψε τη παλαιά μονή και μεταφέρθηκε χαμηλότερα περίπου 3 χλμ ανατολικά του οικισμού του Χιλιομοδίου όπου ανήγειραν νέο μοναστηριακό συγκρότημα. Το 1949 μετατράπηκε σε γυναικεία μονή. Ο τριήμερος πανηγυρικός εορτασμός της Παναγίας Φανερωμένης που συντελείται 21-23 Αυγούστου είναι πανελλαδικά γνωστός.

Phaneromeni
Η Παλαιά Μονή Φανερωμένης με θέα τον Ακροκόρινθο

Το αιωνόβιο πυκνό πευκοδάσος της Φανερωμένης που ενώνεται με το δάσος των Αθικίων και της Σολυγείας και εκτείνεται ως τις ακτές του Αργοσαρωνικού και την Επιδαύρου, είναι το περιβαλλοντικό στολίδι της περιοχής. Το 2007 σώθηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες κατοίκων του Χιλιομοδίου και όμορων χωριών που είχαν σπεύσει να βοηθήσουν, και οι οποίοι κατάφεραν να ανακόψουν  την πορεία της φωτιάς που είχε διανύσει απόσταση περίπου δέκα χιλιομέτρων, από τον Ακροκόρινθο μέχρι την Καμαρέτα, αφήνοντας πίσω της μια τεράστια οικολογική και αισθητική καταστροφή. Από τότε δημιουργήθηκε στο χωριό η πρότυπη περιβαλλοντική ομάδα  «ΣΩΣΤΕ ΤΟ» που δραστηριοποιείται κυρίως στη δασοπροστασία αλλά και σε άλλα καίρια περιβαλλοντικά θέματα.

Σήμερα το Χιλιομόδι είναι η πρωτεύουσα της Δημοτικής Ενότητας Τενέα του Δήμου Κορινθίων και αριθμεί περίπου 1600 κατοίκους που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα της γεωργίας και του εμπορίου.

Το Χιλιομόδι είναι η γενέτειρα της ηθοποιού Ειρήνης Παππά, του λογοτέχνη Βασίλη Ρώτα και του σκηνοθέτη Μανούσου Μανουσάκη, ενώ στο Χιλιομόδι σχηματίστηκε και το γνωστό ελληνικό stoner ροκ συγκρότημα 1000mods που διαγράφει τα τελευταία χρόνια διεθνή πορεία και η ονομασία του οποίου είναι λογοπαίγνιο του τόπου καταγωγής τους.

Στο Χιλιομόδι δραστηριοποιούνται η ομάδα ποδοσφαίρου Ατρόμητος Χιλιομοδίου που έχει αγωνιστεί στη Δ’ Εθνική, η Θεατρική Σκηνή Χιλιομοδίου του σκηνοθέτη Χρήστου Τσίρτση που παράγει σπουδαίο έργο, καθώς και η Περιβαλλοντική Ομάδα «ΣΩΣΤΕ ΤΟ» που είναι αρωγός του ANCIENT MYCENAEAN TRAIL RUN και οι εθελοντές της οποίας επανδρώνουν τον σταθμό ανεφοδιασμού «ΣΤΑΝ-4 ΝΥΦΙΤΣΑ» στο K16 της διαδρομής.

Φωτογραφίες/κείμενα: Patricia van der Wal